01 Samenleving

Er zijn drie belangrijke ontwikkelingen in de jeugdzorg.

2022: aangepast woonplaatsbeginsel (WPB)
In het maatwerkbudget zijn ook de uitgaven voor Voogdij/18+ opgenomen. In het verleden stond de gemeente Renkum aan de lat voor kinderen die vanuit andere gemeenten onder voogdij van een jeugdzorgaanbieder in zorg kwamen. Zoals bijvoorbeeld bij Pluryn. Daar stond ook een vergoeding tegenover, maar ontoereikend.

In de toekomstige situatie betaalt de gemeente van herkomst de kosten voor een voogdijmaatregel. Dat betekent minder kosten voor de gemeente Renkum en dus ook minder budget. Er zijn vanaf 1 januari 2022 geen kosten meer voor de kinderen die vanaf dat moment zijn overgedragen.      
Wel zijn er kosten voor kinderen die Renkum (na toetsing) als gemeente van herkomst erkent, en nieuwe instroom. Het is op dit moment nog onzeker hoeveel kinderen de herkomstgemeente Renkum is. Daarom is het op dit moment niet aan te geven welk bedrag meerjarig nodig is. Dit kan zorgen voor een nadeel of voordeel in de komende jaren.

Extra budget voor jeugd: voorstel nu behouden voor jeugd
Er is door de arbitragecommissie besloten dat gemeenten gecompenseerd worden voor de extra kosten die op gemeenten drukken bij het uitvoeringen van de Jeugdwet. De arbitragecommissie erkent dat gemeenten te weinig sturingsmogelijkheden hebben om de kostenbesparingen die verwacht waren ook te realiseren. Daarom is besloten het budget toe te kennen, maar dit budget loopt wel af.

Omdat we nog veel onduidelijkheden en onzekerheden zijn, stelt het college voor om de middelen voor jeugd te behouden voor jeugd en bij de Perspectiefnota 2022 hier een heroverweging op te maken.

De onzekerheden en onduidelijkheden zijn:

• Al jaren geeft de gemeente meer uit dan begroot. Deze tekorten zijn zichtbaar in de jaarrekening. De zorgvraag is voor de komende jaren, ook gezien ontwikkelingen rondom het woonplaatsbeginsel en corona, nog onvoorspelbaar;
• Er is nog geen definitief kabinetsbesluit over de benodigde middelen. Er is nu conform de richtlijn van BZK 75% ingeboekt;
• Er moeten nieuwe wetten en regels komen die gemeenten in staat stellen beter te sturen op de jeugdzorg (zie Hervormingsagenda hieronder);
• Er is een dubbeling van taakstelling: zowel een taakstelling vanuit de Perspectiefnota 2019 als de afbouw van het budget van de arbitragecommissie. Hierdoor daalt het beschikbare budget snel en lijkt de taakstelling vanaf 2023/2024 niet reëel.

Hervormingsagenda
Tussen gemeenten (vertegenwoordigd door de VNG) en het ministerie van VWS is overeenstemming over een aantal maatregelen die vanaf 2022 een positief effect moeten hebben in het terugbrengen van de kosten.

Dat zijn voor 2022 aan de gemeenten:

• Normaliseren voogdijondersteuning
• Versterking bestaanszekerheid
• Brede invoering POH-Jeugd

Voor 2022 moet regionaal worden ingezet op:

• Tariefdifferentiatie
• Beperking verwijzingen naar gecontracteerd aanbod
• Standaardisatie uitvoering

Nieuwe wetgeving zou daarnaast moeten zorgen voor een inperking van de reikwijdte van de jeugdzorg (wat is wel jeugdzorg en wat niet).

Bovenstaande maatregelen worden deels al ingezet in onze gemeente en onze regio. VNG en VWS hebben afgesproken met een Hervormingsagenda te komen zodat Rijk, gemeenten en aanbieders met het juiste instrumentarium kunnen toewerken naar kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare jeugdzorg. Deze Hervormingsagenda wordt verwacht begin 2022.

Voor het realiseren van de doelstellingen is deze interbestuurlijke samenwerking en duidelijkheid hard nodig. Ook om deze reden stelt het college voor de middelen voor jeugd te behouden voor jeugd.

Indien de werkelijke jeugdzorgkosten het uitvoeringsbudget (inclusief de niet beleidsrijk ingevulde resterende taakstelling) overschrijdt moet er alsnog achteraf een nadeel worden gemeld.

Na het verwerken van alle mutaties op het jeugdzorgbudget resteert het volgende:

KTO jeugdzorg
Het uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek is een wettelijke verplichting. Vanaf 2020 is er het klanttevredenheidsonderzoek geprofessionaliseerd. Voor 2020 namen consulenten van ons Sociaal Team zelf vragenlijsten mee die zij onder inwoners verspreidden. De response was echter laag en de opbrengst weinig. Met de professionalisering van het klanttevredenheidsonderzoek is de response hoger en de opgehaalde informatie concreet en waardevol. Dit helpt ons onze uitvoering en de hulp voor onze jeugdigen en ouders waar nodig (verder) te verbeteren. In 2020 en 2021 konden de kosten tweemaal elders weggezet worden, vanaf 2022 is er structureel budget nodig voor de uitvoering van het klanttevredenheidsonderzoek.